Algemene informatie
Alvleesklierkanker
Wat is alvleesklierkanker?
Alvleesklierkanker is een kwaadaardige tumor in de alvleesklier. Het is een ernstige ziekte. In Nederland krijgen ongeveer 2.500 mensen per jaar alvleesklierkanker.
lees meerWat is alvleesklierkanker?
Alvleesklierkanker is een kwaadaardige tumor in de alvleesklier. Het is een ernstige ziekte. In Nederland krijgen ongeveer 2.500 mensen per jaar alvleesklierkanker.
-
Alvleesklierkanker is een kwaadaardige tumor in de alvleesklier. Deze tumor kan doorgroeien in omliggende organen en kan uitzaaien naar de lymfeklieren, longen, lever en het buikvlies. De tumor zit meestal in de kop, maar soms (ook) in het midden of de staart.
Alvleesklierkanker wordt vaak pas laat ontdekt. Vaak is de tumor dan al uitgezaaid of doorgegroeid in omliggende organen. Genezing is dan meestal niet meer mogelijk. Alleen als de kanker helemaal weggehaald kan worden met een operatie kun je genezen van alvleesklierkanker. Patiënten kunnen wel een behandeling krijgen om de ziekte te remmen en klachten te verminderen. Dit heet dan een palliatieve behandeling.
Per jaar worden 650 - 700 patiënten met alvleesklierkanker in Nederland geopereerd. Binnen Nederland is afgesproken om de operatie alleen in 15 gespecialiseerde ziekenhuizen uit te voeren. Het Radboudumc is een van deze ziekenhuizen. Per jaar worden hier 80 patiënten met alvleesklierkanker geopereerd.
-
Ligging
De alvleesklier, ook wel het pancreas genoemd, ligt boven in de buikholte. De alvleesklier ligt achter de lever en de maag en vóór de wervelkolom, de holle lichaamsader en de grote buikslagader (aorta). De alvleesklier bestaat uit:
- een hoofd/kop (caput),
- een lichaam (corpus)
- een staart (cauda).
De kop van de alvleesklier ligt tegen de twaalfvingerige darm aan en de staart ligt tegen de milt. Het onderste deel van de galweg loopt dwars door de kop van de alvleesklier. Tumoren in dit deel van de galweg kunnen ingroeien in de alvleesklier. Ze geven dan dezelfde verschijnselen als alvleesklierkanker.
Grootte
Normaal gesproken is de alvleesklier bij een volwassen persoon 12 tot 15 cm lang en weegt tussen de 70 en 100 gram.Werking
De alvleesklier maakt hormonen en enzymen aan die belangrijk zijn voor de vertering van voedsel en het regelen van de suikerspiegel in het bloed. -
Meestal zit de tumor al langer in de alvleesklier voordat u klachten krijgt. U kunt last hebben van:
- zeurende pijn boven of midden in de buik
- beroerd voelen
- verminderde eetlust
- diarree (specifiek vette, plakkerige ontlasting) en gewichtsverlies
Soms sluit een tumor in of rond de kop van de alvleesklier de galwegen af. Hierdoor kunt u last hebben van:
- geelzucht
- dunne lichtgekleurde ontlasting
- donkere urine
- gewichtsverlies
- jeuk over het gehele lichaam
-
Het is niet duidelijk hoe alvleesklierkanker ontstaat. Wel lijkt het risico om alvleesklierkanker te krijgen groter bij mensen die:
- roken,
- erg veel alcohol drinken,
- overgewicht hebben,
- een langdurige ontsteking hebben van de alvleesklier (chronische pancreatitis).
Mogelijk komt het ook iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Bij sommige mensen speelt erfelijkheid een rol. Hierover weten we nog maar weinig. Daar wordt onderzoek naar gedaan.
-
In Nederland krijgen ieder jaar ruim 2.500 mensen alvleesklierkanker.
- De meeste patiënten (80 %) zijn tussen 60 en 80 jaar
- De gemiddelde leeftijd bij diagnose is 65 jaar
- Mensen die jonger zijn dan 45 jaar kunnen wel alvleesklierkanker krijgen, maar dit is zeldzaam.
-
Alleen als de kanker helemaal weggehaald kan worden met een operatie kunt u genezen van alvleesklierkanker. Helaas komt niet iedereen in aanmerking voor een operatie. Alleen als er geen uitzaaiingen zijn én de tumor niet uitgebreid verbonden is met de bloedvaten in de omgeving is een operatie mogelijk. Daarnaast moet u fit genoeg zijn voor de operatie. Van alle patiënten met alvleesklierkanker kan maar 1 op de 5 (20%) patiënten geopereerd worden.
Samenwerking in de regio: wat betekent dat voor u?
In het netwerk PACON werken ziekenhuizen in de regio Oost-Nederland samen met als doel gezamenlijk de best mogelijke zorg te leveren aan patiënten met alvleesklierkanker.
lees meerSamenwerking in de regio: wat betekent dat voor u?
In het netwerk Pancreas Centrum-Oost-Nederland (PACON) werken ziekenhuizen in de regio Oost-Nederland samen met als doel gezamenlijk de best mogelijke zorg te leveren aan patiënten met alvleesklierkanker. Dit houdt in dat uw ziekenhuis met andere ziekenhuizen in de regio samenwerkt en er naar streeft om gezamenlijk de best mogelijke zorg aan patiënten te leveren.
De ziekenhuizen met wie in het netwerk wordt samengewerkt zijn:
- CWZ
- Gelderse Valei
- Maasziekenhuis Pantein
- Radboudumc
- Rijnstate
- Slingeland Ziekenhuis
- Bernhoven
Het kan natuurlijk ook voorkomen dat u vanuit een ander ziekenhuis buiten dit netwerk wordt doorverwezen voor een behandeling of consult.
Wat gebeurt er binnen het netwerk PACON?
Binnen het netwerk zijn verschillende besprekingen waarin voor de individuele patiënt de diagnose en het behandelplan worden getoetst en afgestemd. Het resultaat hiervan is dat er naar gestreefd wordt dat de patiënt in elk ziekenhuis dezelfde onderzoeken ondergaat en ook eenzelfde behandelplan voorgelegd krijgt. Verder wordt ook nauw samengewerkt op het gebied van wetenschappelijk onderzoek.
Daarnaast streven wij er ook naar de behandeling zo dicht mogelijk bij huis plaats te laten vinden. Bij bepaalde complexe behandelingen en/of behandelingen met nieuwe geneesmiddelen al dan niet in onderzoeksverband is dat niet altijd mogelijk. In dat geval zal uw behandelend arts met u een verwijzing naar een ander ziekenhuis binnen het netwerk bespreken.
Wat betekent dat voor u?
In het kader van bovengenoemde samenwerking worden van patiënten persoonlijke en medische gegevens tussen de ziekenhuizen in het netwerk uitgewisseld. Dit geldt ook voor uitslagen van laboratoriumonderzoeken en beeldvormend onderzoek, zoals röntgenfoto’s, echo’s of scans. Dit wordt gedaan om een goede kwaliteit van zorg te kunnen leveren en past ook bij goed behandelaar schap conform de wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO).
Deze uitwisseling vindt onder andere plaats ten behoeve van de regionale patiëntenbesprekingen, waar verschillende zorgverleners van het Radboudumc en ook zorgverleners uit andere ziekenhuizen uit de regio aan deelnemen.
Om in één van de aangesloten ziekenhuizen in het regionale netwerk behandeld te worden, is het dus noodzakelijk dat we uw gegevens uit kunnen wisselen met andere zorgverleners in het netwerk. Indien u een behandeling start in de aangesloten ziekenhuizen gaan wij er vanuit dat u akkoord bent met deze uitwisseling van uw gegevens.
Zorgverleners
Er zijn verschillende zorgverleners betrokken bij uw zorg. Lees hier wat u van iedere zorgverlener kunt verwachten. lees meerZorgverleners
Er zijn verschillende zorgverleners betrokken bij uw zorg. Lees hier wat u van iedere zorgverlener kunt verwachten.
-
Als u nog niet bekend bent in het ziekenhuis, dan is uw huisarts uw eerste aanspreekpunt bij klachten. Hij of zij kan u doorverwijzen naar een specialist in het ziekenhuis. Als er bij u kanker vastgesteld is, zal vaak een specialist of casemanager in het ziekenhuis uw eerste aanspreekpunt worden. Maar uw huisarts blijft belangrijk, hij of zij kan u ondersteunen om de juiste keuzes te maken over uw behandelingen en thuissituatie.
-
Maag- Darm- en Leverartsen (MDL-artsen) houden zich bezig met ziekten van de maag, darmen en lever, oftewel het spijsverteringskanaal. De huisarts verwijst vaak naar de MDL-arts als er een vermoeden is op kanker in een van deze organen.
De MDL-arts kan met een aantal onderzoeken de diagnose kanker vaststellen. Voor behandeling van kanker zal de MDL-arts overleggen met de chirurg, oncoloog en radiotherapeut in het Multidisciplinaire overleg (MDO) en zo nodig verwijzen naar een van deze specialisten.
-
De nucleair geneeskundige kan met behulp van verschillende onderzoeken, zoals een PET-scan, vaststellen waar de kanker zich bevindt en of er uitzaaiingen zijn.
-
De oncoloog is gespecialiseerd in de behandeling van kanker met chemotherapie, immuuntherapie, en doelgerichte therapie. Als dit voor u een optie is, wordt u naar de oncoloog verwezen om uw mogelijkheden te bespreken.
-
Als het mogelijk lijkt om de tumor operatief te verwijderen, zult u verwezen worden naar de chirurg om dit te bespreken.
-
De casemanager is een verpleegkundige of verpleegkundig specialist. Hij of zij is uw eerste aanspreekpunt en kan u begeleiden als u vragen heeft. De casemanager houdt tevens in de gaten dat alles rondom uw behandeling volgens planning verloopt.
-
De verpleegkundig specialist kan verpleegkundige en medische behandelingen combineren binnen zijn/haar eigen vakgebied. Hij/zij is gespecialiseerd in uw ziekte en de behandeling. De verpleegkundig specialist werkt zelfstandig.
-
De ziekenhuisapotheker zorgt ervoor dat u de juiste medicijnen krijgt en vertelt u meer over hoe het medicijn werk. Hij of zij kan u ook advies geven hoe u het beste de medicijnen inneemt of combineert met uw andere medicijnen.
-
De fysiotherapeut helpt u te bewegen en zo uw conditie zo goed mogelijk te maken.
-
De diëtiste geeft u adviezen over uw voeding.
-
De anesthesist is een specialist die zorgt voor de verdoving van patiënten die een operatie of een ingreep moeten ondergaan. Daarnaast is een anesthesist vaak ook gespecialiseerd in pijnbestrijding.
-
De radioloog kan met behulp van verschillende onderzoeken zoals CT scans, echografie of MRI scans vaststellen waar de kanker zich bevindt en of er uitzaaiingen zijn.
-
De radiotherapeut is de bestralingsarts, waar u naar toe gaat als u bestraalt gaat worden.
-
De patholoog onderzoekt cellen en weefsels van patiënten, om te kijken of een tumor goed- of kwaadaardig is.
Overlevingskansen
Alleen als de kanker helemaal weggehaald kan worden met een operatie kunt u genezen van alvleesklierkanker. Helaas komt niet iedereen in aanmerking voor een operatie. lees meerOverlevingskansen
Alleen als de kanker helemaal weggehaald kan worden met een operatie kunt u genezen van alvleesklierkanker. Helaas komt niet iedereen in aanmerking voor een operatie. Alleen als er geen uitzaaiingen zijn én de tumor niet uitgebreid verbonden is met de bloedvaten in de omgeving is een operatie mogelijk. Daarnaast moet u fit genoeg zijn voor de operatie. Van alle patiënten met alvleesklierkanker kan maar 1 op de 5 (20%) patiënten geopereerd worden.
Tijdens de operatie blijkt bij 2 van de 10 (20%) patiënten dat er toch uitzaaiingen zijn, of de tumor te vast zit om te verwijderen. De operatie wordt dan gestopt. Bij 1 op de 10 patiënten (10%) waarbij de tumor niet te verwijderen is bij diagnose, kan door een behandeling vóór de operatie later als nog geopereerd worden. De behandeling bestaat dan uit chemotherapie of een combinatie van chemotherapie en bestraling.
Ook na een operatie komt de kanker vaak terug. Zonder chemotherapie na de operatie is na 5 jaar nog 1 op de 10 (8%) patiënten in leven. Behandeling met chemotherapie kan de kans op terugkeer van ziekte verminderen en het leven verlengen.
Ongeveer 1 tot 2 patiënten van de 10 (10 tot 20%) is 5 jaar na de diagnose alvleesklierkanker nog in leven. Van alle patiënten met alvleesklierkanker die geopereerd zijn (en eventueel nog chemotherapie hebben gehad) leeft na 5 jaar nog 1 van de 4 patiënten (25%).
Zonder behandeling leven mensen met alvleesklierkanker gemiddeld nog 4 tot 6 maanden.
Diagnosefase
Gesprek met de arts
Afspraak met uw huisarts en doorverwijzing
Als uw huisarts vermoedt dat u alvleesklierkanker heeft, zal deze arts onderzoek doen.
lees meerAfspraak met uw huisarts en doorverwijzing
Als uw huisarts denkt dat u misschien alvleesklierkanker heeft, zal hij/zij meer onderzoek doen, zoals bloed- en urineonderzoek en een echo van uw buik. Als de uitslagen van deze onderzoeken inderdaad wijzen op alvleesklierkanker, verwijst uw huisarts u door naar een Maag-, Darm- en Leverarts (MDL-arts).
Afspraak met de MDL-arts
Nadat uw huisarts u naar het ziekenhuis heeft verwezen, krijgt u een afspraak bij de Maag-, Darm- en Leverarts (MDL-arts). lees meerAfspraak met de MDL-arts
Nadat uw huisarts u naar het ziekenhuis heeft verwezen, krijgt u een afspraak bij de Maag-, Darm- en Leverarts (MDL-arts). Deze arts heeft de uitslagen ontvangen van de onderzoeken die de huisarts bij u heeft gedaan. De MDL-arts:
- wil weten hoe het met u gaat en welke klachten u heeft,
- bespreekt welke onderzoeken nog nodig zijn om vast te stellen waar de tumor zich precies bevindt, hoe ernstig deze is, of deze is vastgegroeid aan de bloedvaten en of er sprake is van uitzaaiingen.
Tips voor het gesprek met uw zorgverlener
Als u bij uw arts komt voor een onderzoek of eventuele behandeling zijn er vaak verschillende mogelijkheden, maar welke past het beste bij u?
lees meerTips voor het gesprek met uw zorgverlener
-
Als u bij uw arts komt voor een onderzoek of eventuele behandeling zijn er vaak verschillende mogelijkheden, maar welke past het beste bij u?
- Om tot een besluit te komen, kunt u samen met uw arts de mogelijkheden en uw wensen bespreken.
- Veel mensen vinden het fijn om iemand die meeluistert en -denkt mee te nemen naar de afspraak. Of neem het gesprek op zodat u het daarna nog eens terug kunt luisteren, alleen of met iemand anders.
- Door de voor- en nadelen van een behandeling te bespreken, kunt u samen met uw arts een weloverwogen besluit nemen over welke aanpak het beste bij u past.
- De beste behandeling is de behandeling die aansluit bij wat u belangrijk vindt. Denk hierover na en bespreek het eventueel met mensen in uw omgeving die u goed kennen.
- U mag van uw arts verwachten dat hij of zij de medische kennis en ervaring heeft en kan inschatten of bepaalde risico’s voor u gelden. Uw arts helpt u om de mogelijkheden helder te krijgen en houdt daarbij rekening met uw wensen en voorkeuren.
- U kent uzelf natuurlijk het beste en daarom is het belangrijk dat u aangeeft hoe u zich voelt, wat uw ervaringen zijn, wat uw voorkeur heeft en hoe u in het leven staat.
Samen komt u zo tot de beste behandeling voor u.
-
Om tot een besluit te komen, kunt u samen met uw arts de mogelijkheden en uw behandelwensen bespreken. Veel mensen vinden het daarnaast fijn om iemand die met u meeluistert en -denkt mee te nemen naar de afspraak. Door de voor- en nadelen van een behandeling te bespreken, kunt u samen met uw arts een weloverwogen besluit nemen over welke aanpak het beste bij u past.
3 goede vragen
De volgende 3 vragen zijn een handig hulpmiddel:
- Wat zijn mijn mogelijkheden?
- Wat zijn de voor- en nadelen van die mogelijkheden?
- Wat betekent dat in mijn situatie?
Betere zorg begint bij een goed gesprek
Uw arts wil rekening houden met uw wensen en voorkeuren. U kent uzelf het beste en u heeft meer invloed op uw behandeling en verzorging dan u misschien denkt. Het is daarom belangrijk dat u aangeeft hoe u zich voelt en wat uw ervaringen zijn. Maar ook wat uw voorkeur heeft en hoe u in het leven staat, zijn belangrijke elementen die kunnen helpen bij uw beslissing. Geef deze daarom ook aan. U mag van ons verwachten dat uw arts medische kennis en ervaring heeft en kan inschatten of bepaalde risico’s voor u gelden. Uw arts helpt u daarnaast de mogelijkheden en uw voorkeuren helder te krijgen. Zo heeft u allebei uw eigen rol.
Meer informatie
-
Voor meer informatie over het voorbereiden van het gesprek over uw behandelkeuze:
Onderzoeken
Aanvullende onderzoeken
Na de afspraak bij de MDL-arts krijgt u mogelijk nog enkele onderzoeken.
Bloedonderzoek
We kunnen in uw bloed onderzoeken of u een afsluiting van de galwegen heeft en hoe goed uw nieren en lever werken.
CT-scan
CT staat voor computer tomografie. Een CT-scan is een methode om gedetailleerde foto's van het lichaam te maken. Hierop is een eventuele tumor in de alvleesklier vaak zichtbaar. Bovendien is vast te stellen of de tumor in de omgeving is doorgegroeid en of u uitzaaiingen heeft in lymfeklieren, buikvlies of andere organen.
PET-scan
PET staat voor ‘Positron Emissie Tomografie’. Met deze scan kunnen plaatselijke veranderingen in glucose-stofwisseling in beeld worden gebracht. Glucose is uw bloedsuiker. Kanker verbruikt veel energie voor de celdeling. Deze energie wordt uit glucose gehaald.
De PET-scan wordt vaak gecombineerd met een CT-scan om ziekten goed in beeld te brengen.
Echografie
Met een echografie kunnen uw lever, galwegen en alvleesklier zichtbaar gemaakt worden op een beeldscherm.
lees meerEchografie
Met een echografie kunnen uw lever, galwegen en alvleesklier zichtbaar gemaakt worden op een beeldscherm. Zo kan de arts een mogelijke tumor zien, of andere oorzaken van uw klachten zoals galstenen of een ontsteking. Soms wordt er niet voor een echo gekozen maar direct een CT-scan gemaakt.
Endoscopie
Endoscopie betekent letterlijk ‘binnen kijken’. Het is een methode waarbij een flexibele camera via de mond in de maag en twaalfvingerige darm kan worden gebracht om de organen van binnen te bekijken.
lees meerEndoscopie
Endoscopie betekent letterlijk ‘binnen kijken’. Het is een methode waarbij een flexibele camera via de mond in de maag en twaalfvingerige darm kan worden gebracht om de organen van binnen te bekijken. Specifieke vormen van endoscopie zijn de EUS (endoscopische ultrasonografie) en de ERCP (endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie).
- Met de EUS kunnen hele betrouwbare beelden van de alvleesklier gemaakt worden door middel van echografie door de maag of darmwand heen. Bovendien kan in een afwijkend gebied geprikt worden om weefsel te verkrijgen (biopt). Dit weefsel kan dan onder de microscoop worden onderzocht om te zien of het kanker is of iets anders.
- Een ERCP wordt vooral verricht bij afsluiting van de galbuizen. Bij een ERCP wordt contrastmiddel in de galbuizen en alvleesklierbuis gespoten waardoor onregelmatigheden aan deze buizen kunnen worden bekeken. Ook kan er weefsel verkregen worden (biopt) en een buisje (stent) in een dichtzittende galbuis geplaatst worden om geelzucht te behandelen.
MRI-scan
MRI staat voor magnetische resonantie beeldvorming. Een MRI-scan is een methode om op een andere manier dan de CT-scan gedetaileerde foto’s te maken van het lichaam. MRI is met name van aanvullende waarde op het moment dat er naar aanleiding van de CT-scan twijfel is over de aard van bepaalde afwijkingen in de alvleesklier of lever.
MRCP
Een MRCP is een speciale vorm van een MRI. De galwegen, het begin van de dunne darm en de alvleesklier zijn erop te zien.
Bespreking van alle resultaten in het MDO
Nadat alle onderzoeken zijn afgerond wordt u besproken in uw eigen ziekenhuis in een multicisciplinair overleg (MDO).
lees meerBespreking van alle resultaten in het MDO
Nadat alle onderzoeken zijn afgerond wordt u besproken in uw eigen ziekenhuis in een multicisciplinair overleg (MDO).
Aan de hand van de uitslagen wordt het duidelijk of u wel of geen alvleesklierkanker heeft en hoe uitgebreid de ziekte is. Ook wordt er in het team bekeken of en zo ja welke behandel mogelijkheden er voor u zijn. Indien er mogelijkheden voor behandeling zijn dan wordt u ook besproken in het regionale MDO (de PACON bespreking).
Uw eigen arts bespreekt de uitkomst van dit overleg met u.
Uitslag
Gesprek met de arts
Voorbereiden op het uitslaggesprek
Het uitslaggesprek is een spannende afspraak. U kunt een aantal dingen doen om u hier goed op voor te bereiden.
lees meerVoorbereiden op het uitslaggesprek
Het uitslaggesprek is een spannende afspraak. U kunt een aantal dingen doen om u hier goed op voor te bereiden.
-
Als u bij uw arts komt voor een onderzoek of eventuele behandeling zijn er vaak verschillende mogelijkheden, maar welke past het beste bij u?
- Om tot een besluit te komen, kunt u samen met uw arts de mogelijkheden en uw wensen bespreken.
- Veel mensen vinden het fijn om iemand die meeluistert en -denkt mee te nemen naar de afspraak. Of neem het gesprek op zodat u het daarna nog eens terug kunt luisteren, alleen of met iemand anders.
- Door de voor- en nadelen van een behandeling te bespreken, kunt u samen met uw arts een weloverwogen besluit nemen over welke aanpak het beste bij u past.
- De beste behandeling is de behandeling die aansluit bij wat u belangrijk vindt. Denk hierover na en bespreek het eventueel met mensen in uw omgeving die u goed kennen.
- U mag van uw arts verwachten dat hij of zij de medische kennis en ervaring heeft en kan inschatten of bepaalde risico’s voor u gelden. Uw arts helpt u om de mogelijkheden helder te krijgen en houdt daarbij rekening met uw wensen en voorkeuren.
- U kent uzelf natuurlijk het beste en daarom is het belangrijk dat u aangeeft hoe u zich voelt, wat uw ervaringen zijn, wat uw voorkeur heeft en hoe u in het leven staat.
Samen komt u zo tot de beste behandeling voor u.
-
Om tot een besluit te komen, kunt u samen met uw arts de mogelijkheden en uw behandelwensen bespreken. Veel mensen vinden het daarnaast fijn om iemand die met u meeluistert en -denkt mee te nemen naar de afspraak. Door de voor- en nadelen van een behandeling te bespreken, kunt u samen met uw arts een weloverwogen besluit nemen over welke aanpak het beste bij u past.
3 goede vragen
De volgende 3 vragen zijn een handig hulpmiddel:
- Wat zijn mijn mogelijkheden?
- Wat zijn de voor- en nadelen van die mogelijkheden?
- Wat betekent dat in mijn situatie?
Betere zorg begint bij een goed gesprek
Uw arts wil rekening houden met uw wensen en voorkeuren. U kent uzelf het beste en u heeft meer invloed op uw behandeling en verzorging dan u misschien denkt. Het is daarom belangrijk dat u aangeeft hoe u zich voelt en wat uw ervaringen zijn. Maar ook wat uw voorkeur heeft en hoe u in het leven staat, zijn belangrijke elementen die kunnen helpen bij uw beslissing. Geef deze daarom ook aan. U mag van ons verwachten dat uw arts medische kennis en ervaring heeft en kan inschatten of bepaalde risico’s voor u gelden. Uw arts helpt u daarnaast de mogelijkheden en uw voorkeuren helder te krijgen. Zo heeft u allebei uw eigen rol.
Meer informatie
-
Voor meer informatie over het voorbereiden van het gesprek over uw behandelkeuze:
Uitslaggesprek met de MDL-arts
Als de uitslagen van alle onderzoeken binnen zijn, heeft u een afspraak met de Maag-, Darm- en Leverarts. Deze arts vertelt wat de uitslagen zijn en of een behandeling mogelijk is. Samen met de arts beslist u hoe u hierna verder gaat.
lees meerUitslaggesprek met de MDL-arts
Op basis van de onderzoeken die u heeft gehad kijkt het team specialisten van het Pancreas Centrum Oost Nederland (PACON) wat de uitkomst (diagnose) is en welke behandeling voor u mogelijk is. Uw arts bespreekt de mogelijkheden met u. Samen met uw arts kiest u uiteindelijk de behandeling die het beste bij u past.
Wat er mogelijk is hangt af van:
- waar de tumor zit
- of er uitzaaiingen zijn
- of de tumor doorgroeit in de omliggende organen
- uw conditie
- uw persoonlijke voorkeur
De volgende uitkomsten zijn mogelijk:
- Geen alvleesklierkanker
- Alvleesklierkanker zonder uitzaaiingen én de tumor lijkt goed te verwijderen (resectabel pancreascarcinoom)
- Alveesklierkanker zonder uitzaaiingen maar twijfel of de tumor goed te verwijderen is (locally advanced pancreascarcinoom)
- Alvleesklierkanker zonder uitzaaiingen maar niet te verwijderen (niet resectabel pancreascarcinoom)
- Alvleesklierkanker met uitzaaiingen (gemetastaseerd pancreascarcinoom)
Samen met de arts beslist u hoe u verder gaat.
Gesprek met huisarts
Sommige patiënten vinden het fijn om de uitslag en de keuzes die er zijn met hun huisarts te bespreken. Uw huisarts kent u al langer en kan u helpen bij uw beslissing.
Behandeling
Doel van de behandeling
Doel van de behandeling
Alvleesklierkanker wordt vaak pas laat ontdekt. Vaak is de tumor dan al groot of uitgezaaid. Behandelingen kunnen met verschillende doelen gebeuren: curatief (op genezing gericht) of palliatief (op klachten vermindering gericht). Soms wordt ervoor gekozen de kanker niet meer te behandelen.
lees meerDoel van de behandeling
Alvleesklierkanker wordt vaak pas laat ontdekt. Vaak is de tumor dan al groot of uitgezaaid. Behandelingen kunnen met verschillende doelen gebeuren: curatief (op genezing gericht) of palliatief (op klachten vermindering gericht). Soms wordt ervoor gekozen de kanker niet meer te behandelen. Dan richt de begeleiding zich puur op verminderen van eventuele klachten en op de kwaliteit van leven.
-
Wanneer de behandeling op genezing gericht is, noemen we het een curatieve behandeling. Bij alvleesklierkanker is er alleen kans op genezing als er geen uitzaaiingen zijn en de kanker met een operatie verwijderd kan worden. Een operatie kan niet bij iedereen en hangt bijvoorbeeld af van de uitgebreidheid van de kanker en uw conditie. Ongeveer 1 op de 5 patiënten kan geopereerd worden. Door vooraf chemotherapie te geven (soms in combinatie met bestraling) kunnen sommige patiënten die eerst niet voor operatie in aanmerking kwamen alsnog geopereerd worden.
-
Het kan zijn dat u geen operatie kunt krijgen of er voor kiest om niet geopereerd te worden. In dat geval kunt u vaak wel kiezen voor een behandeling waardoor u mogelijk langer leeft. Dit heet een palliatieve behandeling. Het doel van deze behandeling is om zo min mogelijk klachten te ervaren met een zo goed mogelijke kwaliteit van leven; en indien mogelijk langer te leven.
-
U kunt er ook voor kiezen om géén anti-kanker behandeling te starten. Dan richt de begeleiding zich puur op verminderen van eventuele klachten en op de kwaliteit van leven.
-
Bekijk hier de overlevingskansen van mensen met alvleesklierkanker.
Wel of niet (doorgaan met) behandelen
De meeste behandelingen bij alvleesklierkanker hebben bijwerkingen. Het is belangrijk om samen met uw arts te kijken of de voordelen van een behandeling groter zijn dan de mogelijke nadelen.
lees meerWel of niet (doorgaan met) behandelen
De meeste behandelingen bij alvleesklierkanker hebben bijwerkingen. Het is belangrijk om samen met uw arts te kijken of de voordelen van een behandeling groter zijn dan de mogelijke nadelen.
U kunt ook op elk moment besluiten om te stoppen met een behandeling als deze bijvoorbeeld te zwaar wordt voor u of steeds minder goed werkt. Misschien wilt u niet (meer) naar het ziekenhuis of vindt u andere dingen belangrijker, bijvoorbeeld om de tijd die u nog heeft op een zo prettig mogelijke manier door te brengen.
Het helpt om te praten over wel of niet (doorgaan met) behandelen, bijvoorbeeld met uw partner, kinderen, vrienden, arts of verpleegkundige.
Het is ook goed om met hen te praten over wat u belangrijk vindt nu u een ernstige ziekte als alvleesklierkanker heeft en wat uw wensen en grenzen zijn. U kunt hier ook u met uw arts over praten.
Wilt u hulp bij het nadenken over wensen voor zorg en behandeling? Gebruik dan de keuzehulp op thuisarts.nl.
Samen beslissen
Als u bij een arts bent voor een behandeling of onderzoek, komt u vaak voor een beslissing te staan. Een operatie, medicijnen, of toch liever nog even wachten? Doorbehandelen of stoppen? Meerdere opties zijn mogelijk, maar welke past het beste bij u? lees meerBehandeling afhankelijk van de uitslag
Uitslag: geen alvleesklierkanker
Uit de onderzoeken blijkt dat u geen alvleesklierkanker heeft. Uw arts bespreekt met u het vervolg.
Uitslag: geen alvleesklierkanker
Alvleesklierkanker zonder uitzaaiingen, goed te verwijderen
U heeft alvleesklierkanker zonder uitzaaiingen én de tumor zit op een plek waar die goed weg te halen is (resectabel pancreascarcinoom). Een operatie is mogelijk. Deze behandeling is gericht op genezing.
lees meerAlvleesklierkanker zonder uitzaaiingen, goed te verwijderen
Alvleesklierkanker zonder uitzaaiingen, misschien te opereren
U heeft een tumor heeft in de alvleesklier en er zijn geen uitzaaiingen, maar het is nog niet duidelijk of een operatie mogelijk is. Dit hangt af van de plek waar de tumor precies zit.
lees meerAlvleesklierkanker zonder uitzaaiingen, misschien te opereren
Alvleesklierkanker zonder uitzaaiingen, niet te opereren
U heeft een tumor in de alvleesklier en er zijn geen uitzaaiingen, maar de tumor is niet te verwijderen. Soms is een operatie dan wel mogelijk, maar deze is gericht op het verminderen van klachten, niet op genezing. Niet iedereen kiest voor een operatie. Dit hangt bijvoorbeeld af van uw conditie en uw persoonlijke wensen.
lees meerAlvleesklierkanker zonder uitzaaiingen, niet te opereren
Alvleesklierkanker met uitzaaiingen
U heeft een tumor heeft in de alvleesklier en er zijn uitzaaiingen. Een operatie gericht op genezing is niet mogelijk. Wel kunt u soms kiezen voor een operatie die gericht is op het verminderen van klachten. Of een behandeling met alleen chemotherapie om langer te blijven leven in een zo goed mogelijke conditie.
lees meerAlvleesklierkanker met uitzaaiingen
Aanvullende behandelmogelijkheden
Geelzucht
Doordat de alvleesklier vlakbij de uitgang van de galwegen naar de darm ligt, kan de tumor deze afvoer dichtdrukken. Hierdoor komt er teveel gal in uw bloed en krijgt u geelzucht. Door geelzucht gaat u zich niet lekker voelen en kun u last krijgen van jeuk. Ook heeft u door de afsluiting van de galwegen een hogere kans op een infectie van de galwegen. We kunnen een buisje in de galweg plaatsten om deze afvoer open te houden, zodat de gal weer af kan lopen. Dit heet een galwegstent.
Een arts van de afdeling Maag-, Darm- en Leverziekten kan deze behandeling uitvoeren door met een camera via uw slokdarm en maag naar de juiste plek te bewegen. Voor deze behandeling krijgt u een ‘roesje’. Dit is een medicijn waar u slaperig van wordt. Nadat ’het buisje geplaatst is, kunnen de klachten van geelzucht minder worden. Maar wanneer het buisje verstopt raakt of van zijn plek gaat, werkt het buisje niet meer goed. Als u al heel ziek bent, kunnen we dit niet altijd meer herstellen.
Wat kan ik zelf doen
Fit de operatie in
Hoe fitter u een eventuele operatie in gaat, hoe beter u de operatie uit komt. Veel mensen worden zwakker en zijn afgevallen voordat ze weten dat ze alvleesklierkanker hebben.
- Voor de behandelingen adviseren we patiënten om hun conditie op te bouwen naar 2 maal daags minimaal 30 minuten wandelen of fietsen.
- Als u rookt, adviseren wij u te stoppen.
- Fit4Surgery (fit voor chirurgie) is een programma van het Radboudumc voor patiënten die daar een operatie krijgen.
Doel is om in een zo goed mogelijke conditie te komen voorafgaand aan de operatie. Dit heet prehabilitatie. Tijdens het programma bent u bezig met fysieke trainingen, gezondere en aanvullende voeding, mentale begeleiding en begeleiding bij het stoppen met roken of drinken van alcohol.
Voeding
Tijdens uw behandeling speelt voeding een belangrijke ondersteunende rol.
- We willen weten of en hoeveel u bent afgevallen. Als u veel gewicht heeft verloren, heeft u namelijk meer kans op problemen na de operatie.
- Ook bij chemotherapie is de juiste voeding belangrijk. De diëtist geeft u daarom adviezen over wat u kunt eten om zo sterk mogelijk te zijn. Als u weer naar huis gaat, krijgt u ook een afspraak met de diëtist om adviezen voor uw voeding thuis te bespreken.
Tips en adviezen
Tips en adviezen over eten vindt u op:
Aanvullende chemotherapie
Alvleesklierkanker komt vaak weer terug in de eerste jaren na een alvleesklieroperatie ondanks dat de tumor volledig is verwijderd. De kanker kan dan niet opnieuw met een operatie verwijderd worden. lees meerAanvullende chemotherapie
Alvleesklierkanker komt vaak weer terug in de eerste jaren na een alvleesklieroperatie ondanks dat de tumor volledig is verwijderd. De kanker kan dan niet opnieuw met een operatie verwijderd worden. U heeft meer kans op genezing na de operatie voor alvleesklierkanker wanneer u na de operatie nog aanvullend chemotherapie heeft gehad.
Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek
Als u ervoor kiest deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek (ook wel deelname aan een studie of trial genoemd) krijgt u soms een andere behandeling dan de normaal gegeven behandeling.
lees meerMeedoen aan wetenschappelijk onderzoek
-
We doen wetenschappelijk onderzoek om meer te weten te komen over een ziekte, of om de behandeling verder te verbeteren. In deze medisch-wetenschappelijke onderzoeken (ook wel eens studies of trials genoemd) worden vaak nieuwe behandelingen onderzocht.
Uw behandelend specialist bespreekt met u of u mee kunt doen aan een wetenschappelijk onderzoek, wat het doel is van het onderzoek en wat de voor- en nadelen van deelname zijn. Op basis daarvan beslist u of u wel of niet wilt deelnemen. Als u ervoor kiest om deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek, krijgt u soms een andere behandeling dan de normaal gegeven behandeling. In de studie wordt de nieuwe behandeling onderzocht.
-
Voor een overzicht van wetenschappelijke onderzoeken waar u als patiënt met alvleesklierkanker aan mee kunt doen, kunt u de volgende websites bezoeken:
Effect van de behandeling
Na elke behandeling kijken we wat het effect ervan is. Dit bespreken we met u. Vervolgens bepalen we samen hoe we hierna verder gaan en of er een aanvullende behandeling mogelijk en wenselijk is.Vervolg
Na de behandeling
Nazorg en ondersteunende zorg
Kanker en de behandeling van kanker kunnen zwaar zijn voor u en uw naasten. Niet alleen kunt u last hebben van lichamelijke klachten, ook op persoonlijk vlak kunnen u en uw naasten tegen dingen aanlopen.
lees meerNazorg en ondersteunende zorg
Kanker en de behandeling van kanker kunnen zwaar zijn voor u en uw naasten. Niet alleen kunt u last hebben van lichamelijke klachten, ook op persoonlijk vlak kunnen u en uw naasten tegen dingen aanlopen.
Uw casemanager bespreekt met u welke problemen u mogelijk ervaart op lichamelijk emotioneel, sociaal, praktisch en spiritueel gebied. Geef aan waar u tegenaan loopt dan kunnen de casemanager en behandelend arts samen met u kijken wie u het beste kan ondersteunen.
Aanvullende informatie
Lees hier meer aanvullende informatie over uiteenlopende onderwerpen die relevant zijn voor mensen die alvleesklierkanker hebben (gehad). lees meerAanvullende informatie
De volgende websites kunnen u voorzien in extra informatie rondom uiteenlopende onderwerpen die mogelijk relevant zijn voor u.
-
Lees meer over de gevolgen op:
-
-
Om in contact te komen met lotgenoten kunt u kijken op:
-
Op de overzichtskaart Werk & Kanker vindt u antwoord op belangrijke vragen over werk. Ook ziet u bij wie u terecht kunt met vragen.
Leven met kanker
Kanker en de behandeling van kanker kunnen zwaar zijn voor u en uw naasten. Niet alleen kunt u last hebben van lichamelijke klachten, ook op persoonlijk vlak kunnen u en uw naasten tegen dingen aanlopen.
lees meer op Radboudumc.nl