Wel of niet (doorgaan met) behandelen

Het helpt om te praten over wel of niet (doorgaan met) behandelen, bijvoorbeeld met uw partner, kinderen, vrienden, arts of verpleegkundige. Het is goed om met hen te praten over wat u belangrijk vindt en wat uw wensen en grenzen zijn. U kunt hier ook u met uw arts over praten.

De meeste behandelingen bij kanker hebben bijwerkingen. Het is belangrijk om samen met uw arts te kijken of de voordelen van een behandeling groter zijn dan de mogelijke nadelen.

U kunt op elk moment besluiten om te stoppen met een behandeling als deze bijvoorbeeld te zwaar wordt voor u of steeds minder goed werkt. Misschien wilt u niet (meer) naar het ziekenhuis of vindt u andere dingen belangrijker.

Keuzehulp

Wilt u hulp bij het nadenken over wensen voor zorg en behandeling? Gebruik dan de keuzehulp op thuisarts.nl.

Algemene informatie
Diagnosefase
Gesprek met de arts
Onderzoeken
Uitslag
Gesprek met de arts
Doel van de behandeling
Doel van de behandeling
Behandeling
Uitslag: Geen slokdarmkanker
Uitslag: Slokdarmkanker zonder uitzaaïngen
Uitslag: Slokdarmkanker met uitzaaïngen
Alleen klachten verminderen
Geen behandeling
Aanvullende behandelmogelijkheden
Vervolg
Na de behandeling

Algemene informatie

Wat is slokdarmkanker?

Slokdarmkanker is een kwaadaardig gezwel (tumor) in de slokdarm. Deze tumor kan door de wand van de slokdarm naar andere organen of de lymfeklieren groeien. U krijgt vaak pas klachten nadat de tumor zich heeft uitgebreid. lees meer

Wat is slokdarmkanker?

Slokdarmkanker is een kwaadaardig gezwel (tumor) in de slokdarm. Deze tumor kan door de wand van de slokdarm naar andere organen of de lymfeklieren groeien. U krijgt vaak pas klachten nadat de tumor zich heeft uitgebreid.


SMACON

In het netwerk SMACON werken ziekenhuizen in de regio Oost-Nederland samen met als doel gezamenlijk de best mogelijke zorg te leveren aan patiënten met slokdarmkanker. lees meer

SMACON

In het netwerk Slokdarm-Maag Centrum Oost Nederland (SMACON) werken ziekenhuizen in de regio Oost-Nederland samen met als doel gezamenlijk de best mogelijke zorg te leveren aan patiënten met slokdarmkanker. Het kan ook voorkomen dat u vanuit een ander ziekenhuis buiten dit netwerk wordt doorverwezen voor een behandeling of consult.

Wat gebeurt er binnen het netwerk SMACON?

Binnen het netwerk zijn verschillende besprekingen waarin voor de individuele patiënt de diagnose en het behandelplan worden getoetst en afgestemd. Het resultaat hiervan is dat er naar gestreefd wordt dat de patiënt in elk ziekenhuis dezelfde onderzoeken ondergaat en ook eenzelfde behandelplan voorgelegd krijgt. Verder wordt ook nauw samengewerkt op het gebied van wetenschappelijk onderzoek.

Daarnaast streven wij er ook naar de behandeling zo dicht mogelijk bij huis plaats te laten vinden. Bij bepaalde complexe behandelingen en/of behandelingen met nieuwe geneesmiddelen al dan niet in onderzoeksverband is dat niet altijd mogelijk. In dat geval zal uw behandelend arts met u een verwijzing naar een ander ziekenhuis binnen het netwerk bespreken. 

Zorgverleners

Er zijn verschillende zorgverleners betrokken bij uw zorg. Lees hier wat u van iedere zorgverlener kunt verwachten. lees meer

Zorgverleners

Er zijn verschillende zorgverleners betrokken bij uw zorg. Lees hier wat u van iedere zorgverlener kunt verwachten.


Diagnosefase

Gesprek met de arts

Afspraak met uw huisarts

Als uw huisarts denkt dat u slokdarmkanker heeft, zal hij of zij meer onderzoek doen. Als de uitslagen van deze onderzoeken inderdaad wijzen op slokdarmkanker, verwijst uw huisarts u door naar een Maag-, Darm- en Leverarts (MDL-arts) of internist.

Tips voor het gesprek met uw zorgverlener

Als u bij uw arts komt voor een onderzoek of eventuele behandeling zijn er vaak verschillende mogelijkheden, maar welke past het beste bij u?

lees meer

Tips voor het gesprek met uw zorgverlener


Onderzoeken

Doorverwijzing SMACON

De meeste patiënten met de diagnose slokdarmkanker worden door een medisch specialist uit een ander ziekenhuis verwezen naar het Slokdarm-Maag Centrum Oost Nederland (SMACON). De diagnose-onderzoeken vinden dus veelal plaats in andere ziekenhuizen. lees meer

Echo-endoscopie

Met een echo-endoscopie kan de arts zien hoe ver de tumor door de wand van de slokdarm heen is gegroeid. Dit onderzoek is niet altijd nodig. U hoort van uw arts of dit onderzoek wel of niet wordt uitgevoerd. lees meer

Echo-endoscopie

Dit onderzoek is niet altijd nodig. U hoort van uw arts of dit onderzoek wel of niet wordt uitgevoerd.

Een echo-endoscopie is een inwendige echo van uw slokdarm. Dit onderzoek combineert een endoscopie met een echografie. Een andere naam voor echo-endoscopie is endo-echografie. 

Het echo-apparaat zit in een lange dunne staaf die de arts via uw mond in de slokdarm brengt. Vanuit de slokdarm zendt het apparaat geluidsgolven uit en vangt die vervolgens weer op. De arts kan zo zien hoe ver de tumor door de darmwand heen is gegroeid. Ook kunnen we zo de lymfeklieren van uw slokdarm bekijken.

Voor een endo-echografie moet u nuchter zijn. Soms krijgt u voor het onderzoek een slaapmedicijn.

PET-scan

Met deze scan kunnen we plaatselijke veranderingen in glucose-stofwisseling in beeld brengen. Dit onderzoek wordt vaak gecombineerd met met een CT-scan. lees meer

PET-scan

PET staat voor ‘Positron Emissie Tomografie’. Met deze scan kunnen plaatselijke veranderingen in glucose-stofwisseling in beeld worden gebracht. Glucose is uw bloedsuiker. Kanker verbruikt veel energie voor de celdeling. Deze energie wordt uit glucose gehaald. 

De PET-scan wordt vaak gecombineerd met een CT-scan om ziekten goed in beeld te brengen.

Punctie

Bij een punctie prikt de arts met een dunne naald in het afwijkende weefsel en zuigt cellen of vocht op. Een patholoog onderzoekt deze cellen later in het laboratorium onder de microscoop. lees meer

Punctie

Bij een punctie prikt de arts met een dunne naald in het afwijkende weefsel en zuigt cellen op. De MDL-arts kan een punctie doen vanuit de darm tijdens een endo-echo onderzoek.

Een punctie kan ook van buitenaf gebeuren, met een naald door de huid. De arts (radioloog) kijkt dan met behulp van een echo of CT-scan waar het beste geprikt kan worden om een stukje van de tumor te verzamelen.

Vervolgens onderzoekt de patholoog de cellen in het laboratorium onder de microscoop, en kan dan zien of het om alvleesklierkanker gaat.

Een punctie is meestal nodig als de alvleesklierkanker niet meer weggehaald kan worden met een operatie, bijvoorbeeld bij uitzaaiingen in de lever. De cellen laten dan zien welke behandeling u kunt krijgen.

Bespreking van de onderzoeken Multidisciplinair overleg

De resultaten van de onderzoeken worden besproken tijdens een multicisciplinair overleg (MDO). lees meer

Bespreking van de onderzoeken Multidisciplinair overleg

Iedere vrijdagmiddag om 12.00 uur komt het multidisciplinaire behandelteam samen om de uitslagen van de onderzoeken die uw verwijzend specialist heeft gedaan te bespreken. Uw verwijzend specialist kan eventueel inbellen tijdens deze bespreking om samen met ons team de behandelopties te bespreken.

Aan de hand van de uitslagen wordt het duidelijk of u wel of geen slokdarmkanker heeft en hoe uitgebreid de ziekte is. Ook wordt er in het team bekeken of en zo ja welke behandelmogelijkheden er voor u zijn. Indien er mogelijkheden voor behandeling zijn dan wordt u ook besproken in het regionale MDO (de SMACON bespreking). 

Het resultaat van dit overleg is een adviesbehandelplan. Het kan ook zijn dat aanvullend onderzoek nodig is om tot een optimaal behandeladvies te komen. Uw verwijzend specialist krijgt na deze bespreking een inhoudelijke terugkoppeling.

U bent als patiënt niet bij dit overleg omdat het een medisch inhoudelijk overleg is en er meer patiënten tijdens dit overleg worden besproken. Uw eigen arts bespreekt de uitkomst van dit overleg later met u.

Uitslag

Gesprek met de arts

Slokdarmpoli

Alle patiënten die op donderdag voor 12.00 uur verwezen zijn, worden op vrijdag besproken. De week daarna nodigen we u uit op de slokdarmpoli. Bij de verwijzing worden de uitslagen van de diagnostische onderzoeken meegestuurd (endoscopie en PET-CT).

Voorbereiden op het uitslaggesprek

Het uitslaggesprek is een spannende afspraak. U kunt een aantal dingen doen om u hier goed op voor te bereiden.

lees meer

Voorbereiden op het uitslaggesprek

Het uitslaggesprek is een spannende afspraak. U kunt een aantal dingen doen om u hier goed op voor te bereiden.


Intakegesprek chirurg en casemanager

Op de polikliniek Heelkunde maakt u op vrijdagochtend kennis met een medisch specialist (chirurg). Hij of zij bespreekt een aantal onderwerpen met u. lees meer

Intakegesprek chirurg en casemanager

Op de polikliniek Heelkunde maakt u op vrijdagochtend kennis met de casemanager, chirurg en eventueel de radiotherapeut.

Afspraak met de casemanager

De casemanager Heelkunde Oncologie begeleidt patiënten met oncologische aandoeningen. Uw casemanager draagt zorgt voor uw afspraken en eventuele onderzoeken. Daarnaast is de casemanager uw aanspreekpunt bij vragen en problemen. De casemanager is van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 17.00 bereikbaar op (024) 361 38 08 of via casemanagers.heel@radboudumc.nl. 

De casemanager draag zorg voor de verwijzingen naar de radiotherapeut en oncoloog indien voorbehandeling in het Radboudumc. Indien u verwezen bent vanuit het Rijnstate en bestralingsinstituut dan wordt u daar opgeroepen. Na de voorbehandeling neemt de casemanager contact met u op voor de vervolgafspraken met de chirurg, anesthesist, fysiotherapeut ongeveer 4-6 weken na de laatste bestraling. De operatie zal 8-10 weken na de laatste bestraling in het Radboudumc plaatsvinden.

Afspraak met de chirurg en/of radiotherapeut

De specialist bespreekt de volgende onderwerpen met u:
  • Uw ziektegeschiedenis en uw medische gegevens.
  • Bevindingen lichamelijk onderzoek.
  • De ziekte slokdarmkanker en de mogelijke behandelingen.
  • Uw wensen en levensinstelling
  • Aanvullend onderzoek (indien nodig)

Bestraling in Arnhem

Let op: als u in Ziekenhuis de Gelderse Vallei, Slingeland Ziekenhuis of Rijnstate onder behandeling bent, krijgt u een oproep voor bestraling bij de Radiotherapiegroep locatie Arnhem. meer over de Radiotherapiegroep

Doel van de behandeling

Doel van de behandeling

Doel van de behandeling

Slokdarmkanker wordt in veel gevallen pas laat ontdekt. Vaak is de tumor dan al groot of uitgezaaid. Behandelingen kunnen met verschillende doelen gebeuren: curatief (op genezing gericht) of palliatief (op klachten vermindering gericht). Soms wordt ervoor gekozen de kanker niet meer te behandelen. Dan richt de begeleiding zich puur op verminderen van eventuele klachten en op de kwaliteit van leven.
  • Wanneer de behandeling op genezing gericht is, noemen we het een curatieve behandeling.

    lees meer


    Curatieve behandeling

    Bij 4 van de 10 patiënten die slokdarmkanker krijgen is een behandeling mogelijk die gericht is op genezing. Meestal bestaat deze behandeling uit een combinatie van chemotherapie met bestraling (chemoradiatie) gevold door een slokdarm operatie. Soms kan ook alleen  chemotherapie met bestraling gegeven worden (definitieve chemoradiotherapie). Deze behandeling kan niet bij iedereen en hangt bijvoorbeeld af van de uitgebreidheid van de kanker en uw conditie.


  • Palliatieve behandeling

    Het kan zijn dat genezen van de slokdarmkanker niet meer mogelijk is. Als er bijvoorbeeld uitzaaiingen zijn verder in het lichaam.  Of omdat u niet fit genoeg bent. U kunt er ook zelf voor kiezen om niet intensief behandeld of  geopereerd te worden. In dat geval kunt u vaak wel kiezen voor een behandeling waardoor u mogelijk langer leeft. Dit heet een palliatieve behandeling. Het doel van deze behandeling is om zo min mogelijk klachten te ervaren met een zo goed mogelijke kwaliteit van leven; en indien mogelijk langer te leven.

Patiënten aan het woord

Wel of niet (doorgaan met) behandelen

Het helpt om te praten met uw partner, kinderen, vrienden, arts of verpleegkundige over wat u belangrijk vindt en wat uw wensen en grenzen zijn.

lees meer

Behandeling

Uitslag: Geen slokdarmkanker

De arts bespreekt het vervolg

Als uit de onderzoeken blijkt dat u geen slokdarmkanker heeft, bespreekt de arts met u het vervolg.


De arts bespreekt het vervolg

Uitslag: Slokdarmkanker zonder uitzaaïngen

Slokdarmkanker zonder uitzaaiingen

Als er geen uitzaaiingen zijn kunnen chemo­radiotherapie en/of een operatie een mogelijke opties zijn. 

lees meer over de behandeling

Slokdarmkanker zonder uitzaaiingen

Uitslag: Slokdarmkanker met uitzaaïngen

Slokdarmkanker met uitzaaiingen

Een behandeling gericht op genezing is niet mogelijk. Wel kunt u kiezen voor een behandeling met chemotherapie, immunotherapie of doelgerichte therapie om langer te blijven leven in een zo goed mogelijke conditie.

lees meer

Slokdarmkanker met uitzaaiingen

U heeft een tumor in de slokdarm en er zijn uitzaaiingen. Een behandeling gericht op genezing is niet mogelijk. Wel kunt u kiezen voor een behandeling met chemotherapie, immunotherapie of doelgerichte therapie om langer te blijven leven in een zo goed mogelijke conditie. Uw oncoloog kan met u bespreken welke behandelingen voor u mogelijk zijn. Er zijn ook mensen die kiezen om alleen klachten te behandelen maar dan zonder chemotherapie. De keuze hangt onder andere af van uw conditie en uw persoonlijke wensen.

Alleen klachten verminderen

Alleen klachten verminderen

Als een operatie of chemotherapie of bestraling niet mogelijk is, of u wilt deze behandelingen niet, dan gaan we samen met u op zoek naar een behandeling die bij u past en die voor uw situatie geschikt is. Bij alle behandelingen staat voorop dat we altijd proberen om uw klachten te verminderen. Dit kunnen pijnklachten zijn. Ook kunnen we u adviezen geven over hoe u om kunt gaan met bijvoorbeeld problemen met eten, vermoeidheid of hinder die u ervaart van bijvoorbeeld angst of somberheid. De huisarts speelt hier ook een belangrijke rol in.


Alleen klachten verminderen

Geen behandeling

Geen behandeling

U kunt er ook voor kiezen helemaal geen behandelingen meer te ondergaan. We zullen dan samen met u kijken door wie en waar u het beste begeleid kunt worden.


Geen behandeling

Aanvullende behandelmogelijkheden

Bestraling bij slokdarmkanker

Met uitwendige bestraling bij slokdarmkanker willen we ervoor zorgen dat u beter kunt slikken. Ook willen we de groei van de tumor afremmen.

lees meer

Bestraling bij slokdarmkanker

Met uitwendige bestraling bij slokdarmkanker willen we ervoor zorgen dat u beter kunt slikken en de groei van de tumor afremmen. Hoe vaak u moet komen hangt af van meerdere factoren. Bijvoorbeeld, de klachten die u heeft, de plek waar de tumor zich bevindt, de uitgebreidheid van de tumor en uw algehele conditie. Het aantal bestralingen kan daarom variëren van 1 tot maximaal 17. Wanneer u meerdere bestralingen krijgt, plannen we deze op achtereenvolgende werkdagen. Elke bestralingsbehandeling duurt 10 tot 15 minuten. Het is belangrijk dat u zo stil mogelijk blijft liggen. Binnen enkele weken na de bestraling kunt u beter slikken.

Tijdens de bestralingen kunnen bijwerkingen optreden, die meestal tijdelijk zijn. 
De meest voorkomende zijn:

  • Passageklachten. Tijdens de behandeling kunnen deze klachten tijdelijk toenemen. 
  • Pijnklachten in de keel of in de slokdarm.
  • Misselijkheid en braken. 
  • Vermoeidheid: Het helpt om rust te nemen en voldoende te bewegen. Probeer uw dagelijks activiteiten in rustig tempo te doen, te ontspannen en afleiding te zoeken.
  • Huidirritatie: door de bestraling kan de huid rood en/of droog worden. Ga tijdens en enkele maanden na de behandeling niet de zon in met het bestraalde gebied.
  • Op langere termijn kan er littekenvorming (stenose) van de slokdarm ontstaan. Hierdoor kan eten weer wat lastiger zijn. 

Als u last krijgt van bijwerkingen, bespreek deze dan met uw behandelend arts. Vaak is er iets aan de klachten te doen.

Stent plaatsen

Als u slokdarmkanker heeft en opereren, bestralen of chemotherapie niet meer mogelijk is en u problemen ervaart om eten door te slikken, dan kunnen we een voedingsbuisje in uw slokdarm plaatsen. Dit heet een stent. lees meer

Stent plaatsen

Als u slokdarmkanker heeft en opereren, bestralen of chemotherapie niet meer mogelijk is en u problemen ervaart om eten door te slikken, dan kunnen we een voedingsbuisje in uw slokdarm plaatsen. Dit heet een stent of endoprothese.

De stent wordt tijdens een endoscopie langs de tumor in de slokdarm geplaatst. Hierdoor kan het eten weer door de slokdarm heen.

U krijgt bij deze behandeling medicijnen die u slaperig en minder gevoelig voor pijn maken. Deze vorm van anesthesie wordt in de volksmond ook wel een ‘roesje’ genoemd. De medicijnen worden via een infuus toegediend. Het doel hiervan is om u met zo min mogelijk angst en ongemak een onderzoek of ingreep te laten ondergaan. Hoewel u in de meeste gevallen slaapt tijdens het onderzoek bent u niet onder algehele narcose. Het is dan ook goed mogelijk dat u zich achteraf nog zaken kunt herinneren. Tijdens het roesje worden uw hartslag, bloeddruk en ademhaling in de gaten gehouden.

Immunotherapie

Immunotherapie is een verzamelnaam voor behandelingen tegen kanker waarbij uw eigen afweersysteem wordt gestimuleerd om de kankercellen aan te vallen.

Doelgerichte therapie

Doelgerichte therapie (‘targeted therapy’) is een behandeling bij kanker. Doelgerichte therapie probeert de groei van de tumor tegen te gaan. De behandeling richt zich vooral op de kankercellen zelf. Er zijn veel soorten doelgerichte therapie. Ze werken allemaal verschillend maar hebben hetzelfde doel: het remmen van de signalen waardoor de kanker kan groeien.

Na de behandeling

Als de stent geplaatst is, kan uw maagzuur gemakkelijker terugvloeien naar uw slokdarm. U kunt hierdoor last krijgen van zuurbranden en oprispingen. lees meer

Na de behandeling

Als de stent geplaatst is, kan uw maagzuur gemakkelijker terugvloeien naar uw slokdarm. U kunt hierdoor last krijgen van zuurbranden en oprispingen. Zuurbranden is een branderig, drukkend of krampachtig gevoel achter het borstbeen. Meestal kunnen we het verhelpen met medicijnen die de productie van maagzuur remmen. Blijft u klachten houden of ontstaan er opnieuw klachten? Overleg dan met uw arts. 

Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek

Als u ervoor kiest deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek (ook wel deelname aan een studie of trial genoemd) krijgt u soms een andere behandeling dan de normaal gegeven behandeling. lees meer

Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek


Pijnstilling

De tumor in de slokdarm kan pijn doen, maar ook de uitzaaiingen. Bespreek dit met uw arts en vraag om pijnstillers. lees meer

Pijnstilling

Slokdarmkanker kan pijn veroorzaken. De tumor in de slokdarm kan pijn doen, maar ook de uitzaaiingen. Bespreek dit met uw arts en vraag om pijnstillers. 

U kunt pijnstillers op verschillende manieren gebruiken. Bijvoorbeeld via de mond in tabletten, maar ook via de anus als zetpil of met pleisters.

  • U begint met paracetamol, soms in combinatie met een NSAID, zoals ibuprofen of naproxen .
  • Werkt dat niet genoeg, dan krijgt u een sterk werkende opioïd, bijvoorbeeld morfine.

Werken deze middelen niet goed genoeg, dan kan de arts een hogere dosis voorschrijven. Ook kunnen er andere type pijnstillers gestart worden. Soms kan bestraling van een pijnlijke uitzaaiing ook de pijn verminderen. Als de pijn lastig onder controle te krijgen is dan kunt u verwezen worden naar een pijnspecialist.

Wat kan ik zelf doen

Er zijn ook dingen die u zelf kunt doen om klachten te verminderen.

lees meer

Wat kan ik zelf doen

Fit de operatie in

Hoe fitter u een eventuele operatie in gaat, hoe beter u de operatie uit komt. Veel mensen worden zwakker en zijn afgevallen voordat ze weten dat ze alvleesklierkanker hebben.

  • Voor de behandelingen adviseren we patiënten om hun conditie op te bouwen naar 2 maal daags minimaal 30 minuten wandelen of fietsen.
  • Als u rookt, adviseren wij u te stoppen. 
  • Fit4Surgery (fit voor chirurgie) is een programma van het Radboudumc voor patiënten die daar een operatie krijgen.
    Doel is om in een zo goed mogelijke conditie te komen voorafgaand aan de operatie. Dit heet prehabilitatie. Tijdens het programma bent u bezig met fysieke trainingen, gezondere en aanvullende voeding, mentale begeleiding en begeleiding bij het stoppen met roken of drinken van alcohol.

Voeding

Tijdens uw behandeling speelt voeding een belangrijke ondersteunende rol.

  • We willen weten of en hoeveel u bent afgevallen. Als u veel gewicht heeft verloren, heeft u namelijk meer kans op problemen na de operatie.
  • Ook bij chemotherapie is de juiste voeding belangrijk. De diëtist geeft u daarom adviezen over wat u kunt eten om zo sterk mogelijk te zijn.  Als u weer naar huis gaat, krijgt u ook een afspraak met de diëtist om adviezen voor uw voeding thuis te bespreken.

Tips en adviezen

Tips en adviezen over eten vindt u op:

Vervolg

Na de behandeling

Leven met kanker

Kanker en de behandeling van kanker kunnen zwaar zijn voor u en uw naasten. Niet alleen kunt u last hebben van lichamelijke klachten, ook op persoonlijk vlak kunnen u en uw naasten tegen dingen aanlopen.

lees meer op Radboudumc.nl

Aanvullende informatie

De volgende websites kunnen u voorzien in extra informatie rondom uiteenlopende onderwerpen die mogelijk relevant zijn voor u. lees meer

Aanvullende informatie

De volgende websites kunnen u voorzien in extra informatie rondom uiteenlopende onderwerpen die mogelijk relevant zijn voor u.


Werk en kanker

Een overzichtskaart met belangrijke vragen over werk en bij wie u terecht kunt voor meer informatie.